Fonemteasta lea ráhkaduvvon veahkkin logopedaide ja earáide geat dárbbašit reaiddu analyseret mána giela. Teastta sánit leat čohkkejuvvon nu ahte galget gokčat buot sámegiel konsonántafonemaid sáni álggus, guovddážis ja loahpas, nu ahte sáhttá iskat sániid álgokonsonántta, guovd-dáškonsonánttá dahe loahppakonsonántta. Prošeaktajoavku lea geahččalan fonem-teastta 30 golmma-, njealja- ja viđajahkásaš sámegielhálli mánáide.
Reaiddus leat guokte girjji, govvagirji ja skorengihpa.
Govvagirjjis galgá mánná namahit govaid. Jus mánná i nagot ieš gávdnat dan sáni, dadjá geahččaleaddji sáni ja dáhttu máná dan geardduhit. Skovis, skorengihppagis, galgá merkejuvvot maid sániid mánná lea geardduhan geahččaleaddji maŋis.
Skorengihppagis čilgejuvvo mo geavaha fonemteastta.